ECMO คืออะไร? รู้จัก เครื่องช่วยพยุงการทำงานของหัวใจและปอด #ECMO
ECMO คืออะไร?
ECMO เป็นคำย่อมจากคำว่า Extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) หรือ extra corporeal membrane life support (ECLS) คือเครื่องมือที่ใช้ทดแทนการทำงานของปอดและหัวใจที่ทำงานผิดปกติจนไม่สามารถประคับประคองด้วยยาและเครื่องช่วยหายใจ เพื่อรอให้หัวใจและปอดได้รับการรักษาจนกระทั่งกลับมาทำงานเป็นปกติ
โดยเครื่องจะทำหน้าที่ปั๊มเลือดทดแทนการบีบตัวของหัวใจร่วมกับทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนทดแทนปอด คือจะนำเลือดออกจากตัวของผู้ป่วยมาผ่านเครื่องปั๊ม (ทำหน้าที่แทนหัวใจ) แล้วนำไปฟอกผ่านปอดเทียม เติมออกซิเจน และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออก (ทดแทนปอด) ก่อนนำเลือดดีกลับเข้าสู่ร่างกาย โดยอาศัยหลักการเดียวกับเครื่องหัวใจและปอดเทียม (cardiopulmonary bypass machine) โดยแพทย์จะสอดใส่ท่อ cannula เข้าบริเวณหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงขนาดใหญ่บริเวณขาหรือคอ
หากไม่ใช้เครื่อง ECMO ผู้ป่วยอาจเกิดภาวะสมองตายเนื่องจากขาดออกซิเจน และอาจเสียชีวิตได้เนื่องจากหัวใจและปอดไม่ทำงาน
ข้อบ่งชี้หลักของการใช้เครื่อง ECMO
- ผู้ป่วยที่ต้องการการช่วยเหลือเฉพาะระบบการหายใจอย่างเดียว
- ผู้ป่วยที่ต้องการการช่วยเหลือทั้งระบบการไหลเวียนโลหิตและระบบการหายใจโดยเฉพาะในรายที่มีอาการรุนแรงมาก
- การช่วยเหลือขณะทำปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ (cardiopulmonary resuscitation: CPR)
ภาวะเสี่ยงเมื่อใช้เครื่อง ECMO
- มีโอกาสเกิดเลือดออก เนื่องจากการให้ยาเพื่อป้องกันเลือดแข็งตัวในท่อทางเดินเลือด
- มีการติดเชื้อบริเวณแผลที่ทำการใส่ท่อทางเดินเลือด
- ปัญหาเกี่ยวกับการให้เลือด ซึ่งขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลที่ได้รับเลือดจากเครื่อง ECMO
- เกิดลิ่มเลือดหรือฟองอากาศในท่อทางเดินเลือด ในช่องหัวใจ หรือในปอดเทียม
- เพิ่มโอกาสการเกิด stroke ถ้ามีลิ่มเลือดในหัวใจช่องซ้าย
- ในผู้ป่วยที่ใส่ ECMO อาจพบภาวะไตทำงานบกพร่องร่วมด้วย
- ผู้ป่วยบางรายอาจเกิดเลือดไปเลี้ยงบริเวณขาไม่เพียงพอจนทำให้เกิดภาวะขาดเลือด ซึ่งแพทย์ป้องกันได้โดยการใส่สายนำเลือดเล็กๆ ส่งเลือดไปขาข้างนั้น (distal perfusion)
ความสำเร็จจากการใช้เครื่อง ECMO
ผลการรักษาขึ้นอยู่กับความเร็วในการตัดสินใจใช้เครื่อง ECMO ข้อมูลจาก Extracorporeal Life Support Organization (ELSO) พบว่า
- ECMO สำหรับหัวใจ รอดชีวิตร้อยละ 50
- ECMO สำหรับระบบหายใจ รอดชีวิตร้อยละ 60
- Extracorporeal cardiopulmonary resuscitation (ECPR) รอดชีวิตร้อยละ 30
Be the first to comment