อาดอลฟ์ ซักซ์ (Adolphe Sax) คือใคร? พร้อมประวัติและผลงาน

หากพูดถึง อาดอลฟ์ ซักซ์ (Adolphe Sax) หลายคนอาจจะไม่ทราบว่าเขาคือใคร วันนี้ Zcooby ขอนำเสนอข้อมูลที่น่าสนใจของบุคคลท่านนี้ พร้อมประวัติและผลงานที่น่าสนใจครับ

อาดอลฟ์ ซักซ์ (Adolphe Sax) คือใคร?

อาดอลฟ์ ซักซ์ (Adolphe Sax) หรือบางคนอาจจะอ่านว่า อดอล์ฟ แซก เป็นบุคคลที่ได้ชื่อว่า เป็นผู้ผลิต “แซกโซโฟน” ตัวแรกของโลกครับ โดยวันที่ 6 พฤศจิกายน 2558 เป็นวันครบรอบวันเกิด 201 ปีของอาดอลฟ์ ซักซ์

ประวัติของอาดอลฟ์ ซักซ์

อาดอลฟ์ ซักซ์ (Adolphe Sax) มีชื่อจริงว่า “อ็องตวน-โฌแซ็ฟ ซักซ์” แต่คนทั่วไปเรียกเขาว่า อาดอลฟ์ ซักซ์ เป็นชาวเบลเยียม เกิดที่เมืองดีน็อง (Dinant) เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน ค.ศ. 1814 บิดาชื่อ ชาร์ล-โฌแซ็ฟ ซักซ์ (Charles-Joseph Sax) เป็นนักดนตรีเป่าฟลุตและคลาริเนต นอกจากนี้แล้วบิดาของเขายังมีโรงงานประดิษฐ์เครื่องดนตรี โดยเฉพาะเครื่องลมไม้และเครื่องทองเหลืองอยู่ที่เมืองดินานท์อีกด้วย ประมาณปี ค.ศ. 1815 บิดาเขาได้ย้ายโรงงานไปอยู่ที่กรุงบรัสเซลส์ อาดอลฟ์ ซักซ์ได้เรียนรู้และได้รับการถ่ายทอดวิชาต่าง ๆ จากบิดา ในขณะเดียวกัน ซักซ์ยังได้ศึกษาดนตรีที่สถาบันดนตรีแห่งกรุงบรัสเซลส์ โดยเรียนเป่าฟลุตและคลาริเนต

พ.ศ.2383 นายวงโยธวาทิตผู้หนึ่ง ติดต่อให้ อดอล์ฟ แซกซ์ ประดิษฐ์เครื่องเป่าชนิดใดก็ได้ที่ให้เสียงดังเพื่อใช้ในวงและต้องการให้มีเสียงคล้ายเครื่องลมไม้ในที่สุด อดอล์ฟ แซกซ์ ก็นำเครื่องดนตรีประเภทเครื่องทองเหลือง ที่ล้าสมัย ชื่อว่า โอฟิไคลด์ (Ophicleide) มาถอดที่เป่าอันเดิมออก และเอาที่เป่าของแคริเน็ตเข้าไปใส่แทนรวมทั้งแก้ไขกลไกของกระเดื่องที่ปิดรูโดยเขาตั้งชื่อมันว่า “แซกโซโฟน” (Saxophone)

ช่วงแรกแซกโซโฟน จะเป็นเครื่องดนตรีที่ผสมระหว่างเครื่องลมไม้กับเครื่องทองเหลืองแต่นักปราชญ์ดนตรีตัดสินให้มันเป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมไม้ เพราะถึงแม้ว่าลำตัว จะทำจากทองเหลืองแต่เสียงจะออกทางเครื่องลมไม้เนื่องจากปากเป่าเป็นลิ้นปี่ที่ทำจากไม้

พ.ศ.2384 แซกซ์นำแซกโซโฟนของเขาเข้าจดสิทธิบัตรและย้ายไปอยู่ที่ปารีสเพื่อขยายผู้ชมให้กว้างขวางไปทั่วโลกอีกทั้งเริ่มต้นดำเนินธุรกิจทางด้านเครื่องดนตรีของเขา ซึ่งกว่าเขาจะได้สิทธิบัตรอย่างเป็นทางการก็ใช้เวลากว่า 5 ปี แม้ว่าเครื่องดนตรีที่เขาประดิษฐ์ขึ้นจะมีเสียงที่ไพเราะเท่าไหร่แต่นักแต่งเพลงที่สนใจผลงานและเสียงดนตรีของเขานั้นมีน้อยมากอีกทั้งนักดนตรีคลาสสิตส่วนใหญ่จะไม่ยอมรับในสิ่งประดิษฐ์ของเขาเลย

ปี พ.ศ.2388 รัฐบาลฝรั่งเศสต้องการแต่งทำนองเพลงเพื่อควบคุมวงโยธวาทิตของทหารราบให้มีความพร้อมเพรียงกันซึ่งเห็นว่าเป็นโอกาสที่เขาจะแสดงประสิทธิภาพของแซกโซโฟน เขาจึงเสนอเครื่องดนตรีนี้ให้กับฝรั่งเศสให้ประชันกันระหว่างแซกโซโฟนกับเครื่องดนตรีดั้งเดิมของกองทหารราบในที่ อดอล์ฟ แซก ก็ได้รับชัยชนะและกลายเป็นเครื่องดนตรีในวงโยธวาทิตของทหารฝรั่งเศสไปโดยปริยาย

การได้รับสิทธิบัตรของเขาดูเหมือนจะไร้ค่าเมื่อนักแต่งเพลงและนักดนตรีไม่ค่อยจะนำแซกโซโฟนมาใช้เป็นโน๊ตเพลงเล่นอีกทั้งยังมีคนที่พยายามขโมยสิทธิบัตรของเขาและเผาทำลายห้องทำงานและกระนั่น อดอล์ฟ แซก ถูกฟ้องล้มละลายถึง 2 ครั้งในปี พ.ศ.2399 และ พ.ศ.2416 เขาต้องใช้เวลาต่อสู้กับชีวิตที่แสนลำบากอยู่ร่วมทศวรรษจนเมื่อเขาย่างเข้าสู่วัย 80 ปี มีนักแต่งเพลง 3 ท่าน ได้แก่ เอมมานวล คาแบร์ (Emmanuel Chabrier), จูเลส แมสเซเน็ต (Jules Massenet) และคาไมล์ เซนต์-เซียนส์ (Camile Saint-Saens) เรียกร้องให้ French Minister of Fine Arts เข้าช่วยเหลือ แต่สายเกินไป เมื่อแซกซ์ต้องจากโลกนี้ไปในปีนั้นเอง

เขาเสียชีวิตในวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1894 ที่กรุงปารีสเมื่ออายุ 79 ปี

ในระยะต้นของต้นคริสต์ศตรรษที่ 20 บริษัทเฮนรี่ เซลเมอร์แห่งปารีสได้ซื้อร้านของอาดอลฟ์ ซักซ์ ต่อของเขามาดำเนินการแทน และได้ผลิตแซกโซโฟนยี่ห้อเซลเมอร์ ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1920

ผลงานของอาดอลฟ์ ซักซ์

ผลงานที่สำคัญของเขาก็คือ การสร้างเครื่องดนตรีเป่าอย่างแซกโซโฟนขึ้นมาเป็นคนแรกของโลก

แซกโซโฟนจัดว่าเป็นเครื่องเป่าประเภทลมไม้ หรือเครื่องเป่าประเภทมีลิ้น (The Woodwind Instruments) มีทั้งหมด 5 ขนาด ได้แก่ โซปราโน (Soprano), อัลโต (Alto), เทเนอร์ (Tenor) ,บาริโทน (Baritone) และเบส (Bass) ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตามเสียงของแซกโซโฟนยังคงบรรเลงได้ทั้งเสียงกระซิบ กระซาบ อ่อนหวานนุ่มนวลหรือแผดจนแสบโสตประสาทจึงเหมาะสำหรับใช้เป็นเครื่องดนตรีบรรเลงเดี่ยวจากวงโยธวาทิตสู่วงแจ๊ซ

จนที่สุดแซกโซโฟนก็กลายเป็นเครื่องดนตรีที่แจ๊ซจะขาดเสียไม่ได้ทั้งยังเป็นที่นิยมในการบรรเลงบทเพลงคลาสสิคสมัยใหม่อีกด้วย